"ಯಾವ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಭಗವಂತ ವಾಸಮಾಡುತ್ತಾನೋ ಆ ರಸಯುಕ್ತ ಹೃದಯದ ರಸದಿಂದ ನಮ್ಮಜೀವನ ಬೆಳೆಯಬೇಕು. ಆತ್ಮರಸದಿಂದ ಇಂದ್ರಿಯಗಳು ಬೆಳೆಯಬೇಕು. ಹೂವಿಗೆ ನೀರೆರೆದರೆ ಗಿಡಬೆಳೆಯೋಲ್ಲ. ಗಿಡ ಬೆಳೆಯಬೇಕಾದರೆ ಪಾತಿಗೆ ನೀರು ಹಾಕಬೇಕು. ಹಾಗೆಯೇ ಹೃದಯದ ಪಾತಿಯಲ್ಲಿರುವಭಗವಂತನಿಗೆ ನೀರೆರೆದರೆ ಎಲ್ಲಾ ಶಾಖೆಗಳಿಗೂ ತಲಪುತ್ತದೆ." ಎಂಬ ಶ್ರೀರಂಗಮಹಾಗುರುವಿನ ಈಮಾತು ನಾನು ಮುಂದೆ ಹೇಳಲಿರುವ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಪೀಠವಿದ್ದಂತೆ.ಷೋಡಶೋಪಚಾರ ಎಂಬ ವಿಷಯವನ್ನು ಯಾವ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು? ಇದಕ್ಕಿರುವಅರ್ಥವೇನು? ಇವುಗಳನ್ನು ನಾವು ಯಾವ ಫಲದ ಅಪೇಕ್ಷೆಯಿಂದ ಮಾಡಬೇಕು? ಎಂಬಿತ್ಯಾದಿವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಒಂದೊಂದಾಗಿ ನೋಡೋಣ.ನಮ್ಮೆಲ್ಲರ ಮೂಲ ಭಗವಂತ. ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಆ ಮೂಲಕ್ಕೇ ಸೇರಬೇಕಾದವರು. ಯಾವುದೋಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅಲ್ಲಿಂದ ಬೇರೆಯಾಗಿ ಮೂಲವನ್ನು ಮರೆತಿದ್ದೇವೆ. ಆದರೂ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡು ಮತ್ತೆಭಗವಂತನ ನೆಲೆಯಲ್ಲೇ ಲೀನವಾಗಬೇಕಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಇದಕ್ಕೆ ಇಂದು ಮೂರ್ತಸ್ವರೂಪದ ಅವಲಂಬನಬೇಕಾಗಿದೆ. ಭಗವಂತನನ್ನು ನಿರ್ಗುಣ, ನಿರಾಕಾರ ಎಂದೆಲ್ಲಾ ಹೇಳುತ್ತೇವೆ. ಅವನುಗುಣಾತೀತನಾಗಿದ್ದರೂ ಗುಣಗಳ ಸಹಾಯದಿಂದಲೇ ಕೆಳಗೆ ಇಳಿದು, ಜೀವಿಗಳನ್ನುಗುಣಾತೀತರನ್ನಾಗಿಸಲು ಅವನು ಅನೇಕ ರೂಪವನ್ನು ತಾಳಿ ಬಂದಿರುತ್ತಾನೆ. ಇವುಗಳನ್ನೇ ಮೂರ್ತಿಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತೇವೆ. ಅವ್ಯಕ್ತವಾದ ಭಗವಂತನನ್ನು ಆರಾಧಿಸಲು ವ್ಯಕ್ತರೂಪದ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನುಪೂಜಿಸುವ ವಿಧಾನವನ್ನೇ ಉಪಚಾರ, ಆರಾಧನೆ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.ಭಗವಂತನು ಈ ಭೂಮಿಗೆ ಬರಲು ಅನೇಕ ರೂಪಗಳನ್ನು ತಾಳುತ್ತಾನೆ. ಅದು ದೇವತಾರೂಪವಾಗಿರಬಹುದು, ಮಾನವರೂಪದಲ್ಲಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಇನ್ನಾವುದೋ ಆಕಾರದಲ್ಲಿರಬಹುದು.