ದೇವತೆಗಳ ಸ್ವರೂಪ, ಸ್ವಭಾವ, ಕೃತ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಕೊಂಡೆವು. ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕವಾದ ಕೆಲವು ವಿಚಾರಗಳು ಆಧುನಿಕ ವೈಜ್ಞಾನಿಕಬುದ್ಧಿಗೆ ಗೊಂದಲಮಯವಾಗಿ, ನಿರರ್ಥಕಗಳಾಗಿ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಗೆಪಾಟಲುಗಳಾಗಿಯೂ ಕಾಣಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಸಂಧರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಾಗೂ ದಾರ್ಶನಿಕ ತಳಹದಿಯಾಗಿರುವ ಒಂದು ಸಮಸ್ಯೆಯಾದ "ಬಹು-ದೇವತೆಗಳು" ಎಂಬ ವಿಚಾರವನ್ನು ವಿಮರ್ಶಿಸಲಾಗುವುದು.
ದೇವತೆ - ಒಂದೋ, ಹಲವೋ ? "ದೇವತೆಗಳು ಮೂವತ್ತು ಮೂರು ಕೋಟಿ" ಎಂಬುದು ಬೃಹತ್ ಸಂಖ್ಯೆ; ಅವರುಗಳನ್ನು ಯಾರು ಕಂಡಿದ್ದಾರೆ? ಕರಾರುವಾಕ್ಕಾಗಿ ಯಾರು ಎಣಿಸಿದ್ದಾರೆ? ಅಷ್ಟೆಲ್ಲ ದೇವತೆಗಳ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಾದರೂ ಏನು? ಎಲ್ಲರೂ ಪೂಜಿಸಬಹುದಾದ ದೇವತೆ ಒಂದೇ ಆದರೆ ಸಾಲದೇ?" ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಆಧುನಿಕ ಬುದ್ಧಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತದೆ. 'ಏಕದೇವತೆಯ' ನಮೂನೆಯ ಅನುಕೂಲಗಳು ಬಹಳ. ಅದು ಸರಳ, ಅರ್ಥಮಾಡಿಕ್ಕೊಳ್ಳಲು ಸುಲಭ, ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆಯುಳ್ಳವರೂ ಅನುಮೋದಿಸಬಹುದು. ಸಮಾನತೆ ಹಾಗು ಸಾಮರಸ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದಲ್ಲದೆ, ನಂಬಿಕೆಯುಳ್ಳವರ ಸoಧಿಗ್ಧತೆಯನ್ನು ದೂರೀಕರಿಸಿ, ಘರ್ಷಣೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ. ತರ್ಕಬದ್ಧವಾಗಿರುವುದಲ್ಲದೆ, ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿಯೂ ಇರುವುದು. ಆದರೆ ಈ 'ಬಹುದೇವತೆ'ಗಳ ಆಸ್ತಿಕ್ಯದಿಂದ ಸಮಾಜವು ಚೂರು ಚೂರಾಗಿದೆ. 'ಮೇಲಿನ' ಹಾಗೂ 'ಕೆಳಗಿನ' ದೇವರು-ದೇವತೆಗಳು ಎಂಬ ಭಾವನೆ ಇದರ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ವಿಸ್ತಾರ. ಆದ್ದರಿಂದ, ತಾವು ಇತರರಿಗಿಂತ 'ಹೆಚ್ಚು' ಎನ್ನುವ ಭಕ್ತರನ್ನು ತಯಾರುಮಾಡುವುದಾಗಿದೆ.
ಆಧುನಿಕರ ದೃಷ್ಟಿಕೋಣ: ಇಷ್ಟಾದರೂ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣಹೊಂದಿದ ಆಧುನಿಕಬುದ್ಧಿ, ಇದುವರೆವಿಗಿನ ತನ್ನ ಊಹೆ, ನಿಶ್ಚಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ಹೊಸ ಮಾಹಿತಿಗಳು, ಪುರಾವೆಗಳು ಅದರ ತಿಳುವಳಿಕೆಯ ಉಗ್ರಾಣಕ್ಕೆ ಸಿಕ್ಕಾಗ. ಆಧುನಿಕ ಮಾನವ ಎಂದೂ ಮೇಲ್ನೋಟಕ್ಕೆ ಮಾರುಹೋಗಲಾರ. ಅವನು, ಅದೇ ಮೂಲಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು, ಈ ಹೊಸ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಿಂದ ಪರಿಶೀಲಿಸದಿರನು. ಈ ಆಧಾರದಮೇಲೆ, ನಾವು ಈಗಾಗಲೇ ಬಿತ್ತರಿಸಿದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಮುಂದುವರಿಯೋಣ.
ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿನ ವಿವಿಧತೆ: ವಿವಿಧತೆಯೇ ಒಂದು ಆಕ್ಷೇಪಣೆಯೇ? ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿನ ಕೆಲವು ತುಲನಾತ್ಮಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸೋಣ. (ಅ) ವಿಶ್ವವೇ ವಿವಿಧತೆಯ ಪ್ರತೀಕವಲ್ಲವೇ? ಮಿನುಗುವ ತಾರೆಗಳು, ಗಗನಚುಂಬಿ ಪರ್ವತಗಳು, ಊಹೆಗೂ ನಿಲುಕದ ಜಲರಾಶಿಗಳು; ಸೂಕ್ಷ್ಮಾತಿಸೂಕ್ಷ್ಮದ ವೈರಸ್ ಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು ಮಾನವನವರೆಗೂ ಆಕೃತಿ, ಸಂಯೋಜನೆ, ಬಣ್ಣ ಹಾಗು ಗುಣಗಳಲ್ಲಿ ವೈವಿಧ್ಯಗಳು. ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿನ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಭೌತಿಕವಸ್ತುವೂ ಪರಮಾಣುಗಳು ಮತ್ತು ಅಣುಗಳ(ಮಾಲಿಕ್ಯೂಲ್ಸ್) ವಿಚಿತ್ರ ಸಂಯೋಜನೆಗಳಿಂದ ವಿಕಸಿತವಾಗಿದೆಯಲ್ಲವೇ? ಮುಂದುವರಿದು, ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿನ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಕ್ವಾರ್ಕ್ಸ್(quarks) ಮತ್ತು ಲೆಪ್ಟಾನುಗಳ (leptons) ಗುಂಪುಗಳ ಅವತಾರವೆಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತೇವೆ.
(ಆ) ಸಾಮಾನ್ಯ ನೋಟಕ್ಕೂ, ಆಧುನಿಕ ಗೃಹಸೌಲಭ್ಯಗಳಾದ ಫ್ಯಾನ್, ಟ್ಯೂಬ್-ಲೈಟ್, ಟೇಪ್-ರೆಕಾರ್ಡರ್ ಮೊದಲಾದವು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಆಕೃತಿ, ರೂಪ, ಬಣ್ಣ, ಉಪಯೋಗಗಳ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಆದರೂ, ಇವುಗಳೆಲ್ಲದರಲ್ಲೂ ಒಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಎಳೆ ಹರಿಯುತ್ತಿಲ್ಲವೇ? ಎಂದರೆ ಹೌದು; ವಿದ್ಯುತ್-ಶಕ್ತಿ. ಕೇವಲ ಒಂದು ಮೇನ್ ಸ್ವಿಚ್ಚನ್ನು ಒತ್ತಿದರೆ, ಈ ಎಲ್ಲಾ ಉಪಕರಣಗಳೂ ಜೀವಂತವಾಗುತ್ತವೆ, ಹಾಗೂ ಅದೇ ಸ್ವಿಚ್ಚನ್ನು 'ಆಫ್' ಮಾಡಿದರೆ ಅವು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಕೆಲಸನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತವೆ ಎಂಬ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಸಿಟಿಯ ಏಕಸೂತ್ರತೆಯನ್ನಲ್ಲವೇ ನಾವು ಹುಡುಕುತ್ತಿರುವುದು? ಆದ್ದರಿಂದ, ಇವೆಲ್ಲವೂ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾದ ಒಂದು ವಿದ್ಯುತ್-ಚ್ಛಕ್ತಿಯ ಸಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಅವತಾರಗಳೇ ಎನ್ನಬಹುದು. ಇವು ವಿದ್ಯುತ್-ಶಕ್ತಿಯು ದೀಪ, ಶಬ್ದ, ಶಾಖ, ಯಂತ್ರ ಮೊದಲಾದ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರೂಪಗಳನ್ನು ತಾಳುವುದರ ಉದಾಹರಣೆಯೇ.
(ಇ) ಅಂತೆಯೇ, ಆಧುನಿಕ ವಿಜ್ಞಾನದ ವಿವಿಧ ಕವಲುಗಳಾದ ಭೌತವಿಜ್ಞಾನ, ಭೂವಿಜ್ಞಾನ, ಆನುವಂಶಿಕ ವಿಜ್ಞಾನ (Genetics), ಮೊದಲಾದವುಗಳೆಲ್ಲವೂ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಬೇರೆ-ಬೇರೆ ಮುಖಗಳೇ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ, ಅನೇಕ ಶಾಖೆ, ಉಪಶಾಖೆಗಳಿಗೆ ಎಡೆಮಾಡಿಕೊಡುವುದಿಲ್ಲವೇ?
ಈ ರೀತಿ ಗಮನಿಸಿದಾಗ, ವೈವಿಧ್ಯತೆಯೇ ವಿಕಾಸದ ಮುಖವೆಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ವೇದಗಳು ಅರುಹಿರುವ ದೇವತೆಗಳ ವಿವರಣೆಗಳು ಕಾಲ್ಪನಿಕವೋ ಸಹಜವೋ? ಅಂತೆಯೇ, ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದರೋ ಅಥವಾ ಅವರಿಗೆ ಅವರದೇ ಆದ ಅಸ್ತಿತ್ವವಿದೆಯೋ? ಎಂಬುದನ್ನೂ ಪರೀಕ್ಷಿಸೋಣ.
ದೇವತೆಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ 33 ಕೋಟಿ ಎಂದು ವೇದಗಳು, ಪುರಾಣಗಳು ಸಾರುತ್ತವೆ. ಈ ನಿಗೂಢ ಸಂಖ್ಯೆ ವಿಚಿತ್ರವಾಗಿಯೂ ಮತ್ತು ಬೃಹತ್ತಾಗಿಯೂ ಅನಿಸುತ್ತದೆ! ಈ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಏಕೆ-ಹೇಗೆ ಎಂಬುದರ ವಿವರಣೆ ಅಗತ್ಯ. ಶ್ರೀರಂಗಮಹಾಗುರುವಿನ ನೋಟವು ಇಲ್ಲಿ ಸ್ಮರಣೀಯ: ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಬಿತ್ತುವಾಗ 'ಬೀಜ' ಒಂದೇ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಅದು, ಸಂಪೂರ್ಣವೃಕ್ಷವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿಕೊಂಡಾಗ ಅದೇ ಬೀಜವೇ ಕಾಂಡ-ಕೊಂಬೆಗಳು-ಎಲೆಗಳು-ಹಣ್ಣು ಮತ್ತು ಪುನಃ ಅದರಿಂದ ಬಹು ಸಂಖ್ಯೆಯ ಬೀಜಗಳು- ಹೀಗೆ ಬಹುವಾಗಿ ವಿಕಾಸಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದು ಸುಸೂತ್ರವಾಗಿ ನಡೆಯಲು, ವೃಕ್ಷದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಭಾಗವೂ ಬೀಜ 'ವಿಧಿಸಿದ' ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಸಮಂಜಸವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಸಸ್ಯವಿಜ್ಞಾನದ ದೃಷ್ಟಿಕೋಣದಿಂದ 'ಬೀಜವನ್ನೇ' ಸಂಪೂರ್ಣವೃಕ್ಷವಾಗಿ ನಾವು ಕಾಣಬಹುದು-ಸೂಕ್ಷ್ಮರೂಪದಲ್ಲಿ. ಅಂತೆಯೇ ವಿಕಸಿತ ವೃಕ್ಷದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಭಾಗದಲ್ಲೂ ಅಂತರ್ಗತ ಬೀಜವನ್ನು ಅರಿಯಬಹುದು.
(ಮುಂದುವರಿಯುವುದು)
ಸೂಚನೆ: ಈ ಲೇಖನವು ವಿಜಯ ಕರ್ನಾಟಕದ ಪತ್ರಿಕೆಯ ಬೋಧಿ ವೃಕ್ಷ ದಲ್ಲಿ 9/12/2023 ರಂದು ಪ್ರಕಟವಾಗಿದೆ.